«Тілсіз халық – қанатсыз құспен тең»

Тілбұл ғасырлар бойы адамдар өз құндылықтарын салған рухани қазына: ауызекі сөйлеу әуені, ән сөз тіркестері, махаббат, достық, ашу сөздері. Сондай-ақ, терең өлеңдер, керемет әндер мен дана сөздер.

Тіл – халықтың жаны деп айтуға болады, сондықтан оны ешқашан ұмытпауымыз керек. Жансыз адамдар өмір сүре ала ма? Әрине, жоқ! Ана тілін жоғалтқаннан кейін ұлт баяу жоғалып, басқа ұлттармен араласып, соңында одан ештеңе қалмайды.

Тілде мұндай маңызды не нәрсе бар? Бұл адамдар сөйлесе алатын сөздер мен сөз тіркестері ғана. Бірақ бұл тек бір қарағанда. Шын мәнінде, тіл ұлттық бірегейлік қалыптасатын іргетас болып табылады. Тіләр халықтың басты байлығы, оның рухани байлығы. Адам сөйлей бастаған тілде ойланады. «Өз тілін құрметтемейтін адам өз халқына да назар аудармайды»

Тілді жоғалтужер бетіндегі барлық адамдар үшін қорқынышты оқиға. Әр халық өз ана тілін тарих ретінде, ата-бабалардың қымбат сыйы ретінде сақтауға тиіс. Алайда қазіргі таңда адамдардың өздері көбінесе ана тілін – қажетсіз жүк ретінде – «өркениетті» өмірге апаратын жолда қалдырады. Бірақ тілсіз халық шынайы өркениет бола алмайды, толыққанды ұлттық сана бола алмайды. Тіл-тарихтағы халықтық бірегейлік пен этникалық егемендіктің негізі.

Қоғамдық, мемлекеттік, ғылыми іс-шаралардың әр түрлі трибуналарынан ана тілін үйрену, сөйлеу қажеттілігі туралы дұрыс сөздерді естиміз. Бірақ тілді «жандандыруға» шақыратын адамдардың өздері ана тілін біледі ме? Олардың балалары мен немерелері ана тілінде сөйлей ме? Басқа адамдарға жүгінуде жеке мысалдан гөрі сенімді дәлел жоқ. Ана тілінде сөйлеудің жеке мысалы ғана қоғамдық адамға басқа адамдарды да шақыруға моральдық құқық бере алады.

Тіл жоқ болса – халық жоқ, ұлт жоқ. Біз өзімізді халық ретінде сақтағымыз келсек — онда өз тіліміздісақтауға міндеттіміз.

Жамбыл облысы мамандандырылған ауданарлық әкімшілік соты әкімшісінің бас маман сот отырысының хатшысы Б.У.Әділхан

Leave A Reply

Your email address will not be published.