Қазақстанда сот жүйесінің тиімділігі мен әділеттілігі құқықтық мемлекеттің негізгі қағидаттарының бірі болып табылады. 2024 жылыелімізде кассациялық сот құрылымы қайтақаралып, жаңа деңгейге көтерілді. Бұл өзгеріс сот төрелігінің ашықтығын қамтамасыз етіп, азаматтардың құқықтарын қорғауды күшейтугебағытталған.
Кассациялық сот – сот жүйесіндегі жоғарыинстанциялардың бірі. Ол төменгі соттардыңшығарған шешімдерін заңдылық пен негізділіктұрғысынан қайта қарап, құқықтық қателіктердіңалдын алуға арналған. Кассация сатысында ісматериалдары бойынша жаңа дәлелдерзерттелмейді, тек заң нормаларының дұрысқолданылғаны тексеріледі.
Қазақстанда 2024 жылы Жоғарғы Сот жанынанКассациялық сот құрылды. Бұған дейінкассациялық инстанция Жоғарғы Соттыңқұрамында жұмыс істеп келген. Жаңа реформа аясында кассациялық сот жеке құрылым ретіндебөлініп шығып, оның құзыреті мен жұмыс тәртібіжаңартылды.
Кассациялық сот реформасының негізгісебептері 1. Сот әділдігін арттыру – төменгісоттардың жіберген қателіктерін түзетіп, азаматтардың әділ шешім алуын қамтамасыз ету.
2. Сот жүйесінің тәуелсіздігін күшейту – сот билігінің үш сатылы жүйесін нақты ажырату арқылы саяси және әкімшілік ықпалдан қорғау.
3. Істерді қарау сапасын жақсарту – заң нормаларын біркелкі қолдануды қамтамасыз ету және сот тәжірибесін жетілдіру.
Кассациялық сот келесі істерді қарайды:
• Азаматтық және қылмыстық істер бойынша заңдыкүшіне енген сот актілеріне шағымдар.
• Әкімшілік істерге байланысты жоғары сатыдағысот шешімдеріне наразылықтар.
• Ерекше жағдайларда, халықаралық шарттар мен Конституция нормаларына қайшы сот шешімдерінқайта қарау.
Кассациялық соттың құрылуы – Қазақстан сот жүйесін жетілдіруге бағытталған маңызды қадам. Бұл реформа азаматтардың сот төрелігіне дегенсенімін арттырып, құқықтық мемлекеттің дамуынаүлес қосады. Алдағы уақытта кассациялық соттыңтәжірибесі мен жұмысының тиімділігі уақыт өтекеле толық бағаланатын болады.
Жамбыл облысы мамандандырылған ауданаралық әкімшілік соты әкімшісінің басшысы С.Ж.Тулеубаев